Van Google Forms naar SPSS

Google Forms is een van de meest populaire manieren voor studenten om hun (afstudeer)onderzoek uit te zetten. En waarom niet? Het heeft veel voordelen zoals we eerder benoemde in het blog over gratis online enquête software. Maar er kleeft een groot nadeel aan Google Forms als de antwoorden overgezet moeten gaan worden naar SPSS. In de spreadsheet van Google (of Excel) worden de antwoorden vooral tekstueel weergegeven. Dit terwijl veel enquêtesoftware de antwoorden automatisch codeert zodat programma’s als SPSS hier beter mee om kunnen gaan. Dit maakt het ingewikkelder om een vragenlijst in Google Forms om te zetten naar SPSS.

Ingewikkelder, maar niet onmogelijk! We zien twee problemen waar studenten veel tegen aanlopen en deze worden in dit blog met behulp van tekst en video voor je opgelost. De twee problemen zijn:
1) Tekstuele antwoorden overzetten naar SPSS
2) Vragen met meerdere antwoorden mogelijk worden in 1 kolom weergegeven in de download (Google spreadsheet of Excel)


Onder de video staat de tekstuele uitleg met screenshots! Alleen geïnteresseerd in de Quick Cheat (snelle oplossing voor gevorderde)? Onderaan de blog vat ik het nog even samen!

Teksten uit Google Forms lezen met SPSS

Het feit dat Google Forms de antwoorden op vragen met 1 antwoordmogelijkheid (nominaal of ordinaal) aanbiedt in tekst is op zich geen probleem. SPSS kan hier prima mee omgaan. Op onze website bespreken we dit bij data invoer en het verwerken van open antwoorden. Het meest belangrijke is dat je zorgt dat het Type op het tabblad Variable View op String staat bij de juiste variabele. En dat je zorgt dat het aantal Characters voldoende is om elk antwoord te kunnen inlezen. Zolang Type op Numeric staat kan SPSS het antwoord niet lezen.

Screenshot van SPSS voor variabele type. String nodig voor sommige variabelen van Google Forms
Geef bij Variable Type aan dat de antwoorden in letters komen

Google Forms zet alle antwoorden in 1 kolom

Dit probleem is niet zo simpel op te lossen. Maar daarvoor hebben we een oplossing bedacht. Als voorbeeld nemen we de onderstaande vragenlijst. Hierin stellen we verschillende soorten vragen. Een gesloten vraag met één antwoordmogelijkheid. Een gesloten vraag met meerdere antwoordmogelijkheden en een controle vraag aan het eind.

Voorbeeld vragenlijst in Google Forms
Voorbeeld vragenlijst Google Forms omzetten naar SPSS

Als je de antwoorden van de respondenten bekijkt via de spreadsheet van Google Forms dan ziet dat eruit zoals in de onderstaande afbeelding.

Google spreadsheet voor het omzetten naar SPSS. Multiple response voorbeeld. Alle antwoorden in 1 kolom
Alle antwoorden op vraag 2 staan in 1 kolom

Waarom heeft SPSS hier moeite mee? Zoals gezegd is SPSS gewend dat antwoorden gecodeerd zijn (met nummers). Daarnaast kan het best ook werken met tekstuele antwoorden. Echter kan SPSS niet in één kolom meerdere antwoorden onderscheiden en er dan ook nog een zinnige analyse van maken. Dit moeten we dus gaan oplossen en hiervoor doorlopen we 5 stappen.

Stap 1: Ruimte maken

Om de antwoorden vanuit 1 kolom te verspreiden over meerdere kolommen, moeten we ruimte maken. Er zijn 4 antwoordmogelijkheden. De oorspronkelijke kolom wordt ook gebruikt, dus we maken 3 nieuwe kolommen aan via de optie insert 1 left.

Stap 1: ruimte maken voor de oplossing

Stap 2: Verspreiden van antwoorden

Selecteer de kolom waarin de antwoorden momenteel staan en selecteer (via het menu Data) de optie Split tekst to columns… (In het Nederlands heet deze optie tekst opsplitsen in kolommen (via het menu: Gegevens)).

Stap 2: tekst opsplitsen in kolommen

De antwoorden worden nu verspreid (zie afbeelding hieronder). Nu zie je ook meteen waarom je eerst ruimte hebt gemaakt. Anders had het programma gewoon over geslacht heen geschreven. (Echt waar, probeer maar…. Wij leren ook door trial and error).

Split text to columns in spreadsheet is de oplossing voor het spreiden.
Stap 2: de antwoorden zijn nu over vier kolommen verspreid

Stap 3: Ruimte maken voor codering

SPSS kan nog altijd niets met deze data. Dit komt omdat er in 1 kolom meerdere verschillende opties staan (bijvoorbeeld in kolom E staan Anders en R). We gaan 4 nieuwe kolommen aanmaken waarin data komt te staan die SPSS wel kan lezen. Elke kolom krijgt zijn eigen antwoordoptie uit de oorspronkelijke vraag (dus SPSS, Excel, R, Anders).

Stap 3: wederom ruimte maken in Google Forms voor de oplossing.
Stap 3: ruimte maken voor de nieuwe variabelen

Stap 4: Omzetten naar een nominale (wel/niet) variabele

Nu gaan we met behulp van een kleine formule de spreadsheet of Excel zelf voor ons het werk laten doen. We beginnen met de eerste respondent bij SPSS. We typen het =-teken en daarna countif (in het Nederlands en in Excel: Aantal.Als). We moeten nu twee dingen aangeven.

1: range, dat wil zeggen: welke kolommen kunnen we de antwoorden vinden (C t/m F, regel 2)
2: criterion: dat wil zeggen: aan welke eis moet het voldoen voordat we kunnen optellen (in dit geval moet de formule het woord “SPSS” vinden)

Om het juiste te laten gebeuren én om het ons straks gemakkelijker te maken, vullen we het volgende in

Stap 4: De eerste formule voor de eerste respondent

Het dollarteken wordt gebruikt om de kolom naar keuze (C en F in dit geval) vast te zetten als we gaan kopiëren. En dat is handig, want alle antwoorden bevinden zich in deze kolommen. De regel (regel 2) zetten we niet vast omdat we straks de formules gaan kopiëren in de overige regels.

Nu we dit gedaan hebben, kopiëren we de formule naar de volgende kolom (die van antwoordoptie: Excel) en veranderen de formule een klein beetje, zodat alle antwoorden van Excel worden opgeteld.

Stap 4: in de volgende kolom veranderen we SPSS naar Excel

Uiteraard doen we dat ook voor antwoordoptie “R” (=countif($C2:$F2,”R”)) en in de kolom voor antwoordoptie “Anders” (=countif($C2:$F2,”Anders”)). Elke keer als je klaar bent met een formule en je drukt op Enter dan zie je dat er een 0 (niet geantwoord) of een 1 (wel geantwoord) komt te staan.

En nu gaat het heel snel. Want we kunnen de eerste rij met formules kopiëren en plakken bij alle respondenten. Dit kan in 1x. Als je dat gedaan hebt ziet het er als volgt uit: een bestand dat SPSS kan lezen.

Vier kolommen die SPSS begrijpt, netjes gesorteerd!

Stap 5: Kopieer de juiste kolommen naar SPSS

De laatste stap is wel een belangrijke om bij na te blijven denken! Je hoeft enkel de kolommen te kopiëren naar SPSS die je zojuist hebt aangemaakt. (en vraag 1 en vraag 3 natuurlijk). Zorg ervoor dat je bestand klaar is om de data te ontvangen. Variable View moet goed worden ingevuld (zie video en screenshot hieronder). Kopieer de antwoorden vanuit de spreadsheet per kolom (of meerdere) tegelijk en zet ze in de juiste kolom in Data View.

Stap 5: Variable View is klaar gezet om de data te ontvangen

In deze afbeelding zie je ook meteen dat bij de eerste en de laatste vraag gekozen is voor Type: String zodat SPSS dit gewoon kan lezen.

Samenvatting (Quick Cheat)

Een oplossing voor het kopiëren van de tekstuele antwoorden in Google Forms kan op twee manieren.

Bij vragen met 1 antwoordmogelijkheid per respondent moet je er voor zorgen dat het Type (in tabblad Variable View) op String staat en dat het aantal Characters voldoende is om elke antwoordoptie te kunnen ontvangen. In principe kun je nu gewoon je analyses doen met deze vraag.

Bij vragen met meerdere antwoordmogelijkheden per respondent moet je een vijf tal stappen nemen:

  1. Maak ruimte in je spreadsheet voor het splitsen van je antwoordopties;
  2. split de antwoorden in de spreadsheet naar meerdere kolommen (text to columns / tekst naar kolommen);
  3. maak daarna weer nieuwe kolommen aan per antwoordmogelijkheid;
  4. laat via een formule per respondent optellen of het antwoord wel of niet gegeven is (0 of 1);
  5. kopieer enkel de nieuwe kolommen naar SPSS en zorg dat de data daar ontvangen kan worden.

Heb je een snellere manier ontdekt? Laat het ons weten! Meer tips? Check geregeld ons blog en volg ons op Facebook en Instagram.

Normale verdeling in SPSS

Bij het toetsen van een variabele wordt vaak de aanname gemaakt dat een variabele normaal verdeeld is. Wellicht heb je hier al een keer van gehoord, maar wat betekent dit nu? En hoe controleer je in SPSS of een variabele daadwerkelijk normaal verdeeld is? In dit onderdeel leggen we kort uit waarom we willen weten of een variabele normaal verdeeld is, bespreken we de (standaard) aannames en kijken we achtereenvolgens naar de controle op de normale verdeling via een berekening, grafieken en een toets. Uiteraard kun je er voor kiezen om eerst de video te bekijken en dan de tekst te lezen! De uitleg begint onder de video.


Om verder te lezen heb je een inlog nodig. Ga naar Koning Compleet om je aan te melden!

Routes aanmaken in een online vragenlijst

Een blog geschreven in samenwerking met Mylène Bouwman van Destudentondernemers.nl

Het maken van een goede vragenlijst is ontzettend lastig. En deze dan ook nog goed online krijgen blijkt vaak een struikelblok. Zonde als daardoor niet de juiste informatie bij de juiste groep wordt achterhaald. Een van de mogelijkheden die (te) weinig wordt gebruikt door mensen die hun eigen vragenlijst uitzetten (bijvoorbeeld studenten en kleine bedrijven) is het maken van routes. Verschillende routes door een vragenlijst heen voor verschillende groepen respondenten. Terwijl dit juist zorgt voor kwalitatief goede informatie en een respondent die enkel vragen hoeft te beantwoorden die nuttig en logisch zijn. En het maken van de routes heb je zo aangeleerd.

Routes maken in vragenlijsten?

Laten we eerst eens stil staan bij wat het is, routes maken in vragenlijsten. Stel dat er verschillende subgroepen te onderscheiden zijn die jouw vragenlijst kunnen invullen. En dat het interessant is om verschillende groepen, verschillende vragen te stellen. Bijvoorbeeld klanten tegenover niet klanten. Maar er zijn ook andere criteria die je kunt gebruiken om verschillende vragen te stellen. Een paar voorbeelden:

  • Leeftijd (jongeren vs. ouderen)
  • Laatste aankoop (recent vs. meer dan een maand geleden)
  • Aankoopkanaal (fysiek in de winkel vs. online)
  • Klantcontact (wel contact gehad vs. nooit contact gehad)
  • Nieuwsbrief abonnee (wel vs. niet)

Wat het ook is, er is vaak een reden om specifieke groepen binnen jouw vragenlijst een bepaalde vraag wel (of juist niet) te stellen. En dan wil je niet dat andere respondenten die vraag ook invullen. Zeker als het niet relevant is voor die doelgroep of als ze er geen ervaring mee hebben. Als je specifieke wensen hebt over wie welke vraag te zien krijgt, zijn er dus verschillende routes die je door de vragenlijst heen wilt leggen. Sommige zien alle vragen, sommige zien slechts de eerste twee vragen en zijn dan al klaar. Wat jij wilt! Er kunnen twee routes zijn of veel meer. Belangrijk is dat jij dit goed uittekent voordat je de vragenlijst gaat maken. En ik schrijf bewust het woordje “uittekenen” op, want dat heeft mij in het verleden altijd goed geholpen.

Voorwaarden voor routes

De optie om routes te maken in online vragenlijsten is er al heel lang. Ook in de gratis versies. En toch zien we in weinig vragenlijsten dit terug. Sterker nog… we zien in veel vragenlijsten dat er niets eens gebruik wordt gemaakt van pagina’s in de vragenlijst. Alle vragen op één pagina in een lange lijst. Super onoverzichtelijk en niet echt gebruiksvriendelijk. En dan kun je uiteraard geen route maken. Een voorwaarde om routes te maken is dat je pagina’s gaat inbouwen in je vragenlijst. Hierdoor zorg je ervoor dat de respondent na pagina 3 bijvoorbeeld naar pagina 5 springt en pagina 4 overslaat. Zonder pagina’s gaat dit nooit gebeuren. Een andere voorwaarde om routes te maken is dat je selectievragen opneemt die voldoen aan de volgende eisen:

  • Gesloten vraag met antwoordopties
  • Maximaal 1 keuze voor de respondent

Het programma achter de vragenlijst heeft een criteria nodig om iemand wel of niet door te sturen naar de volgende pagina. Bij een vraag met meerdere antwoorden mogelijk is het onmogelijk om het programma uit te leggen wanneer iemand wel of niet door mag. Houd het dus simpel. En dat begint al bij goed nadenken over wie je subgroepen zijn en waarom zij een andere route moeten bewandelen. Soms is dat heel simpel. Als iemand niet gebeld heeft met jouw klantenservice, kunnen ze deze ook niet beoordelen!

In het voorbeeld hieronder zie je een hele simpele route. Vraag 1 is de selectievraag (bijvoorbeeld: heb je online of telefonisch je laatste bestelling geplaatst?). Hierbij geeft respondent 1 aan dat hij dit online heeft gedaan, daardoor weet het programma dat hij door mag naar vraag 2 (beoordeling bestelling online) en dat hij vraag 3 niet mag zien (beoordeling bestelling telefonisch). Bij de andere twee respondenten is het antwoord op vraag 1 telefonisch. Zij mogen vraag 2 dus niet zien, maar vraag 3 juist wel. Bij vraag 4 komt iedereen weer terug bij elkaar.

Bouwen van de routes

Het bouwen van de routes wordt in de instructievideo voorgedaan in twee verschillende programma’s. Het is niet toevallig dat dit dezelfde zijn als die het beste uit de vergelijking van gratis online enquête software kwamen. Het principe van het bouwen van de route is overal hetzelfde. Het begint bij goed nadenken over de subgroepen, uittekenen van de routes en daarna pas zorgen dat ze goed in de online omgeving staan.

Klaar – testen maar!

Zoals bij elke vragenlijst dient er getest te worden en het liefst met een paar respondenten uit de doelgroep voor de vragenlijst. Nu heb je een extra test element, namelijk het testen van de verschillende routes. Neem dit serieus, als een doelgroep de verkeerde afslag neemt, krijgen ze de verkeerde vragen. Of ze vullen de verkeerde vragen in, of ze haken af. In beiden gevallen gaat het ten kosten van je validiteit en verlies je waardevolle informatie van je respondenten. Bijkomend effect is dat de respondent ook nog eens geïrriteerd is over jouw vragenlijst. Neem het serieus, neem de tijd. En zorg ervoor dat een respondent altijd contact kan opnemen indien er iets mis is met de vragenlijst. Respondenten zijn vaak betrokken bij het merk/de onderneming en vinden het fijn om iets te kunnen helpen. Mocht je onverhoopt er toch een foutje in hebben staan, zij zijn vaak er snel bij om jou te helpen!

Kortom, zorg voor de beste informatie bij de juiste personen door met routes te werken in vragenlijsten. Het verhoogt de kwaliteit van informatie en de respondent krijgt enkel de vragen die hij of zij moet krijgen. Iedereen blij. Succes met het maken van de vragenlijst. Kom je er niet uit, mag je altijd contact opnemen met de SPSSKoning.